ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΑΦΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΤΑ 5 ΠΙΘΑΝΑ ΠΑΚΕΤΑ ΤΟΥ ESM

 

Τα πέντε πιθανά πακέτα για τις ελαφρύνσεις του ελληνικού χρέους τα οποία εξετάζει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) δημοσιεύει η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt. Στο έγγραφο του ESM αναφέρεται και η μορφή που θα μπορούσαν να έχουν οι ελαφρύνσεις για το ελληνικό χρέος.

Το πρώτο πακέτο προβλέπει επιμήκυνση αποπληρωμής των δανείων που έχει εκταμιεύσει ο προσωρινός μηχανισμός στήριξης EFSM κατά 5 χρόνια και πλαφόν στα επιτόκια 2%. Σε περίπτωση που το ξεπεράσουν, δεν θα καταβάλλονται μέχρι το 2050.

Τα επόμενα πακέτα περιλαμβάνουν περισσότερες ελαφρύνσεις.

Έτσι το τρίτο προβλέπει επιμήκυνση αποπληρωμής για 15 χρόνια. Κατά συνέπεια η Ελλάδα θα αποπληρώσει μέρος των πιστώσεων από το 2080 και πέρα, ενώ στα επιτόκια μπαίνει πλαφόν 1% μέχρι το 2050.

Στο άρθρο της η γερμανική εφημερίδα αναφέρεται επίσης στα σενάρια που εκπόνησε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας γύρω από το μελλοντικό ύψος του ελληνικού χρέους. 

Το έγγραφο, που προορίζεται "μόνο για υπηρεσιακή χρήση" δόθηκε αρχές της εβδομάδας στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης και βρίσκεται στη διάθεση της γερμανικής εφημερίδας. Αναφέρεται σε τρία σενάρια:

Σύμφωνα με το αισιόδοξο Σενάριο Α΄ που βασίζεται σε στοιχεία των ευρωπαϊκών θεσμών, το ελληνικό χρέος ενδέχεται να μειωθεί μέχρι το 2060 στο 49,1%.

Ενώ οι μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες, που αποτελούνται από το πιθανό έλλειμμα συν το σύνολο των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους, θα βρίσκονται μόλις στο 11% του ΑΕΠ. Θα ήταν συνεπώς λιγότερο από το όριο 15%-20% που κρίνουν οι δανειστές ως βιώσιμο.

Το Σενάριο Β΄ είναι απαισιόδοξο, θεωρείται ωστόσο πιθανότερο από το ΔΝΤ. Το έγγραφο κάνει λόγο για "έκρηξη" του χρέους τα επόμενα 40 χρόνια, φθάνοντας το 2060 στο 226% του ΑΕΠ, ενώ οι μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες στο γιγαντιαίο 52,1%.

Οι διαφορές των σεναρίων οφείλονται στην μακρά περίοδο 40 ετών, όπου ακόμα και απειροελάχιστες διαφορές στην υπόθεση εργασίας, οδηγούν σε εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα.

Στο Σενάριο Α οι Ευρωπαίοι αναμένουν μέχρι το 2060 μια κατά μέσο όρο ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 1,3% και πρωτογενές πλεόνασμα 2,2%-2,6%. Το ΔΝΤ θεωρεί αυτό το στόχο μη ρεαλιστικό. Στο Σενάριο Β γίνεται λόγος για ανάπτυξη μόνο 1% και πρωτογενές πλεόνασμα 1,5%.

Παρά τις μεγάλες διαφορές των σεναρίων η συζήτηση για την ανάγκη ελαφρύνσεων για το ελληνικό χρέος θα διεξαχθεί στη βάση αυτών των υπολογισμών. Μόνο όμως στο Σενάριο Β και Γ (σσ. στο οποίο η Handelsblatt δεν αναφέρεται λεπτομερώς) υπάρχει ανάγκη ελαφρύνσεων.

Σύμφωνα με διαπραγματευτικούς κύκλους Β. Σόιμπλε και ΔΝΤ σχεδιάζουν ένα συμβιβασμό. Έτσι το ΔΝΤ θα αποφασίσει τυπικά ένα πρόγραμμα στήριξης, αλλά δεν θα εκταμιεύσει χρήματα μέχρι να επιλυθεί η διένεξη. Στο μεταξύ ο ESM θα μπορέσει να εκταμιεύσει μια ακόμα δόση στην Ελλάδα», καταλήγει η εφημερίδα του Ντίσελντορφ.

ESM: Με πλεόνασμα άνω του 3% για 20 χρόνια, 

δεν θα χρειαστεί ελάφρυνση του χρέους, σύμφωνα με το Reuters

Η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί ελάφρυνση χρέους από τις χώρες της Eυρωζώνης εάν διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 3% για 20 χρόνια, σύμφωνα με εμπιστευτικό έγγραφο του ESM, το οποίο επικαλείται το πρακτορείο Reuters.

Το έγγραφο, το οποίο περιήλθε στην κατοχή του Reuters, ετοιμάστηκε για τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ για τη συνεδρίαση του Eurogroup την περασμένη Δευτέρα, το οποίο ολοκληρώθηκε χωρίς συμφωνία λόγω των αποκλίσεων μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ, στις υποθέσεις για τη μελλοντική ανάπτυξη και τα πλεονάσματα στην Ελλάδα.

Το Reuters κάνει λόγο για τρία σενάρια.

Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, στο έγγραφο η μελέτη του ESM υποθέτει ότι δεν θα χρειαστεί ελάφρυνση χρέους, εάν η Αθήνα διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% ή άνω αυτού του ποσοστού έως το 2032 και πάνω από το 3% μέχρι το 2038.

Η ΕΚΤ, σύμφωνα με το Reuters, σημειώνει ότι μεγάλες περίοδοι υψηλών πλεονασμάτων δεν είναι πρωτοφανείς: Η Φινλανδία είχε πρωτογενές πλεόνασμα 5,7% για 11 χρόνια την περίοδο 1998-2008 και η Δανία 5,3% για 26 χρόνια από το 1983 έως το 2008.

Η δεύτερη επιλογή, στο πλαίσιο του σεναρίου Α, υποθέτει ότι η Ελλάδα διασφαλίζει την ανώτατη δυνατή ελάφρυνση χρέους με βάση τη συμφωνία του Μαΐου του 2016. 

Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα θα πρέπει να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% έως το 2022, αλλά στη συνέχεια θα έχει τη δυνατότητα να το μειώσει περίπου στο 2% μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030 και στο 1,5% έως το 2048, με το μέσο πλεόνασμα της περιόδου 2023-2060 να ανέρχεται στο 2,2%.

Επέκταση των ωριμάνσεων

Το Reuters συνεχίζει αναφέροντας ό,τι βάσει του εγγράφου του ESM, η ανώτατη δυνατή ελάφρυνση χρέους η οποία εξετάζεται, είναι μια επέκταση της μέσης σταθμισμένης ωρίμανσης των δανείων κατά 17,5 χρόνια από τα τρέχοντα 32,5 χρόνια, με τα τελευταία δάνεια να λήγουν το 2080.

Ο ESM θα μπορούσε επίσης να περιορίσει τις αποπληρωμές δανείων από την Αθήνα στο 0,4% του ελληνικού ΑΕΠ έως το 2050, βάζοντας ανώτατο όριο 1% στο επιτόκιο των δανείων μέχρι το 2050.

Ακόμη, ο ESM θα αγόραζε το 2019 τα 13 δισ. ευρώ που οφείλει η Ελλάδα στο ΔΝΤ, καθώς αυτά τα δάνεια είναι πολύ ακριβότερα από εκείνα της Ευρωζώνης. 

Όλα αυτά, συνεχίζει το Reuters, θα περιόριζαν τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας στο 13% έως το 2060 και θα μείωνε τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ στο 65,4% το 2060, από περίπου 180% που είναι σήμερα.

Το σενάριο Α υποθέτει ότι η Ελλάδα θα εμφανίζει μέση ετήσια ανάπτυξη 1,3%, στην περίοδο που επιχειρείται η πρόβλεψη.

Το ΔΝΤ εκτιμά ότι δεν είναι ρεαλιστικές στην περίπτωση της Ελλάδας τέτοιες υποθέσεις ανάπτυξης και πρωτογενών πλεονασμάτων, καθώς τα όργανα χάραξης πολιτικής είναι αδύναμα και η παραγωγικότητα είναι χαμηλή.

Απαισιόδοξο το ΔΝΤ

Το δεύτερο σενάριο, βάσει του εγγράφου του ESM, που επικαλείται το Reuters, βασίζεται στις προβλέψεις του ΔΝΤ για μέση ανάπτυξη 1% και επιστροφή σε πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% από το 2023, έπειτα από πέντε χρόνια με πλεονάσματα 3,5%. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο το χρέος θα αυξάνεται από το 2022 και έπειτα, φτάνοντας το 226% το 2060.

Σε αυτή την περίπτωση οι τράπεζες θα έπρεπε να ανακεφαλαιοποιηθούν και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας θα ανέρχονταν στα τέλη της δεκαετίας του 2020 πάνω από το ταβάνι του 15% του ΑΕΠ για το οποίο έχουν υποσχεθεί οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης, ξεπερνώντας το 50% το 2060.

Για να καταστεί βιώσιμο το ελληνικό χρέος, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, η Ευρωζώνη θα έπρεπε να προχωρήσει σε βαθύτερη ελάφρυνση του χρέους από αυτήν που πρόσφερε το 2016, κάτι όμως που δεν δέχονται οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης.

Στο σημείο αυτό το Reuters θυμίζει ότι τον Μάιο του 2016, η Ευρωζώνη δεσμεύτηκε να επεκτείνει τις ωριμάνσεις και την περίοδο χάριτος των ελληνικών δανείων, ώστε οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας να μην είναι κάτω από το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, μετά από το 2018 και κάτω από το 20% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα.

Ακόμη το πρακτορείο αναφέρει πως το Eurogroup είχε υποσχεθεί να εξεταστεί η αντικατάσταση των πιο ακριβών δανείων του ΔΝΤ προς την Ελλάδα με φθηνότερη ευρωπαϊκή πίστωση, αλλά και την επιστροφή στην Αθήνα των κερδών που αποκόμισαν από ελληνικά ομόλογα οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης.

Όμως όλα αυτά θα μπορούσαν να συμβούν, συνεχίζει το δημοσίευμα, μόνο εάν η Αθήνα προχωρήσει με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων έως τα μέσα του 2018, και μόνο εάν αλλά και η ανάλυση για το χρέος δείξει ότι απαιτείται ελάφρυνση, προκειμένου αυτό να καταστεί βιώσιμο.

Τέλος το τρίτο σενάριο είναι ένας συμβιβασμός ανάμεσα στα δύο πρώτα σενάρια, με την υπόθεση ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης θα φτάνει το 1,25% και το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% έως το 2022, υποχωρώντας στη συνέχεια στο 1,8% αντί του 2,2%, για την περίοδο 2023-2060.

Βάσει αυτού του σεναρίου το ελληνικό χρέος θα μπορούσε να καταστεί βιώσιμο με την επέκταση των μέσων ωριμάνσεων των ευρωπαϊκών δανείων κατά 15 χρόνια, με χρονικό ορίζοντα το 2080, με σταθερό επιτόκιο στο 1% μέχρι το 2050 και «ταβάνι» απόσβεσης στο 0,4% του ελληνικού ΑΕΠ.