ΚΡΙΜΑΙΑ ΚΑΙ ΑΙΓΑΙΟ

 

Το αναμενόμενο αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα στην Κριμαία δεν αποτελεί το τέλος στην Ουκρανική κρίση αλλά ένα ακόμη επεισόδιο.  Όπως και η Ουκρανία δεν αποτελεί παρά  το βόρειο άκρο ενός  πολυσυλλεκτικού –φαινομενικά- «τόξου κρίσεων και λύσεων», όπου το νότιο άκρο του αποτέλεσε η Λιβύη. Και οι ενδιάμεσοι  κρίκοι αρκετοί, άλλοτε περισσότερο ορατοί - όπως η Συρία, άλλοτε  λιγότερο - όπως οι εξελίξεις που δρομολογούνται στη Κύπρο. Η ευρύτερη περιοχή έχει μπει σε ένα κύκλο δραματικών αλλαγών, ένα domino βίαιων επεμβάσεων, αποσταθεροποιήσεων και, εναλλακτικά, στοίχισης πίσω από γεωστρατηγικού τύπου στρατηγικούς σχεδιασμούς.

Λιβύη, Αίγυπτος, Ιράκ, Συρία, Ισραήλ, Παλαιστίνη, Λίβανος, Κουρδιστάν, Κύπρος, Τουρκία, Αιγαίο, Ελλάδα. Η εμπλοκή της χώρας (σαν χώρα μέλους της ΕΕ αλλά και του ΝΑΤΟ) στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή δεν επιβεβαιώνεται απλά από την, μάλλον  φαιδρού τύπου, επίσκεψη του ΥΠΕΞ στην Κριμαία. Ούτε μόνο από τα ήδη γνωστά στοιχεία(Σούδα κ.λπ). Αλλά έχει και συγκεκριμένα, πρόσφατα υλικά ίχνη.

Στις  10 Μαρτίου το Υπουργείο Ανάπτυξης δημοσίευσε την Προκήρυξη Διεθνούς Διαγωνισμού με αντικείμενο την εκπόνηση Μελέτης Σκοπιμότητας (Feasibility Study) για το Έργο « Eastern Mediterranean Pipeline», που  προωθείται από τη Δημόσια Επιχείρηση Αερίου της Ελλάδας (ΔΕΠΑ Α.Ε.) σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας  της Κύπρου .

Η συνολική δαπάνη θα καλυφθεί από τη ΔΕΠΑ καθώς και άλλες ενδιαφερόμενες εταιρείες (ποιες άραγε;) και φορείς (μα ποιους εννοεί;) που «…εμπλέκονται στην εξόρυξη και εκμετάλλευση φυσικού αερίου στη λεκάνη της Νοτιο-Ανατολικής Μεσογείου…» Ο αγωγός επιθυμεί να συντελέσει στη σύνδεση της περιοχής Λεβιάθαν (που ανήκει στο Ισραήλ) με την Ευρώπη, δια μέσω Ελλάδας (πρόκειται για τον αγωγό IGI-Poseidon που θα διαχειρίζεται η ιταλική Edison με την ελληνική ΔΕΠΑ).

Ουσιαστικά  φιλοδοξεί – θεωρητικά - να καλύψει  την ευρωπαϊκή ανάγκη για εναλλακτικές πηγές παροχής ενέργειας της Ευρώπης, στόχος διακηρυγμένος από το 2009, μετά  τα πρώτα σύννεφα στην σχέση Ρωσίας - Ουκρανίας. Μήνες πριν τις τελευταίες εξελίξεις, ο συγκεκριμένος αγωγός είχε λάβει την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ως ένα σχέδιο κοινού ενδιαφέροντος, όπου θα  επενδυθούν συνολικά 8.13 δις. δολλάρια. Χαρακτηριστικές και οι δηλώσεις του  Υπουργού  Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γ. Μανιάτη, σχετικά με το έργο:

«Ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης πραγματοποιείται με την προώθηση της Μελέτης Σκοπιμότητας του αγωγού Eastmed. …Ο αγωγός Eastmed αποτελεί μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση για την εξαγωγή του φυσικού αερίου της ΝΑ Μεσογείου προς τις ευρωπαϊκές χώρες…» Όπως όμως πάντα συμβαίνει στα παραμύθια… Η κατασκευή του αγωγού  παρουσιάζει , εκτός από τεχνικές, πολλαπλές  δυσκολίες: μπορεί να περάσει από θαλάσσιες περιοχές τις οποίες αμφισβητεί η Τουρκία,  ήδη  «ενοχλημένη» από τις προσπάθειες της Κύπρου   να επωφεληθεί  από τα αποθέματα φυσικού αερίου της περιοχής.

Ο υπό σχεδίαση  αγωγός επίσης ανταγωνίζεται , ευθέως, παρεμφερή τουρκικά σχέδια (αγωγούς προς την Ευρώπη με δίοδο την Τουρκία) και θα πρέπει να «συνυπολογιστεί» η δρομολόγησή του, τόσο με την «λύση» στο  Κυπριακό όσο και με  την ανακήρυξη και οριοθέτηση της Ελληνικής ΑΟΖ που εφάπτεται με την Κυπριακή. Η αντίδραση της Τουρκίας θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη  σε περίπτωση συμφωνίας κατασκευής ενός  αγωγού που θα συνδέει Ισραήλ-Κύπρο-Ελλάδα-Ευρώπη.Το ερώτημα δεν είναι απλά εάν ο αγωγός East Med είναι πολιτικά, οικονομικά και τεχνικά εφικτός ( την τεχνική βιωσιμότητα του έργου υποστήριξε -τυχαίο άραγε;- μελέτη που εκπόνησε το ΜΙΤ πέρυσι.)

Ούτε ποιοι λόγοι (μάλλον ευδιάκριτοι) ωθούν άλλη μερίδα αναλυτών και φορέων στην Ελλάδα και την Κύπρο να  πανηγυρίζουν για το νέο Eldorado και άλλοι να  ισχυρίζονται ότι ο East Med δρα ανταγωνιστικά προς το σχέδιο της Κύπρου για ένα σταθμό LNG στο Βασιλικό- έργο εξυπηρέτησης των εταιρειών «Noble», «Energy», αμερικανικών συμφερόντων και των ισραηλινών «Delek» και «Avner». (Ο  Θ. Τσακίρης, για παράδειγμα,  μέλος του Δ.Σ. της κυπριακής εταιρείας υδρογονανθράκων (ΕΥΚ), δήλωσε  ότι δεν υπάρχει στην παρούσα φάση αρκετό αέριο από την Κύπρο και το Ισραήλ για να τροφοδοτήσει και τα δύο έργα και άρα αναγκαστικά θα πρέπει να θεωρούνται ανταγωνιστικά.)

Ούτε το ότι η ελληνική κυβέρνηση ουσιαστικά αποκρύπτει το πρόβλημα της χρηματοδότησης, της ανάγκης νέας δανειοδότησης αλλά και το ποιος ουσιαστικά θα είναι  ο win win επενδυτής. Η πρόσβαση στα κοινοτικά χρηματοδοτικά προγράμματα  «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility - CEF), που αφορά αποκλειστικά στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) δεν είναι  λύση . Το κόστος είναι τεράστιο  (ιδίως αν ληφθεί υπόψη το βάθος του αγωγού) και το Πρόγραμμα δεν το καλύπτει. γεγονός που καθιστά αναγκαία την «προσέλκυση  αναγκαίων επενδυτικών εταίρων… με  την σταθερή στήριξη από την Ευρώπη και τους άλλους παγκόσμιους δανειστές».

Όσο για τα οικονομικά οφέλη για τον ελληνικό λαό; Γνωρίζοντας ότι η λειτουργία του ΤΑΡ (Trans Adriatic Pipeline), για τη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά θα απαιτεί 15 θέσεις εργασίας στο ν. Ξάνθης (μελέτη ΙΟΒΕ) έχουμε ένα μέτρο υπολογισμού. Το κύριο είναι ότι  η δήθεν μετατροπή της χώρας σε «ενεργειακό κόμβο» και η  «γεωστρατηγική της  αναβάθμιση », ισοδυναμούν  με βαθύτερη εμπλοκή της Ελλάδας στους ευρύτερους σχεδιασμούς που καθιστούν, το σύνολο της περιοχής, ένα πεδίο ανοιχτό σε οποιαδήποτε εξέλιξη. Το Αιγαίο και την Κριμαία δεν τα συνδέει μόνο η Μαύρη Θάλασσα… και η πραγματικότητα πολλές φορές σου  θέτει άλλα διλλήματα από αυτά που θα ήθελες.Διαβάστε την Επικαιρότητα  εδώ

 

Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΠΟΥ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ «ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ»

 

Ένα τηλεσκόπιο μελέτης της κοσμικής ακτινοβολίας μικροκυμάτων, το BICEP (Background Imaging of Cosmic Extragalactic Polarization), το οποίο βρίσκεται στο Νότιο Πόλο και αποτελεί αμερικανο-ευρωπαϊκή επιστημονική συνεργασία, ανακάλυψε βαρυτικά κύματα στο σύμπαν, που προέρχονται από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του.

Το γεγονός, που αποτελεί επιστέγασμα πολυετών ερευνητικών προσπαθειών, θεωρείται κοσμοϊστορικής σημασίας για τη Φυσική και την Κοσμολογία, καθώς ρίχνει περισσότερο φως στο μυστήριο της βαρύτητας και στις απαρχές δημιουργίας του σύμπαντος κατά την «Μεγάλη Έκρηξη» – ενώ παρεμπιπτόντως, για μια ακόμη φορά, επιβεβαιώνει τη Γενική Θεωρία Σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Η σχετική ανακοίνωση από επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον Τζον Κόβακς, έγινε σε συνέντευξη Τύπου στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, σύμφωνα με το BBC, το «Science» και το «Nature» και ήλθε να επιβεβαιώσει τις φήμες που κυκλοφορούσαν τις τελευταίες μέρες. Όπως συνέβη και με την ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς, είναι πιθανότατο ότι η ανακάλυψη θα οδηγήσει σε ένα ακόμη βραβείο Νόμπελ – εφόσον η διεθνής επιστημονική κοινότητα θεωρήσει όντως πειστική την ανακάλυψη.

Το αποτύπωμα της «Μεγάλης Έκρηξης»: Η ανακοίνωση για την ανακάλυψη των αρχέγονων βαρυτικών κυμάτων που διαπερνούν τον χωροχρόνο, χαιρετίστηκε ήδη ως ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα των τελευταίων δεκαετιών. Πρόκειται για το «αποτύπωμα» που άφησε η κατακλυσμική επέκταση του σύμπαντος (ο λεγόμενος «πληθωρισμός» του), αμέσως μετά τη δημιουργία του με τη «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ).

Τα στοιχεία που ανακοίνωσαν οι επιστήμονες του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, μετά από τριετή εξονυχιστική μελέτη τους για την αποφυγή λάθους, θα πρέπει να επιβεβαιωθούν και από άλλους ερευνητές, αλλά η διάχυτη εντύπωση της επιστημονικής κοινότητας είναι ότι είναι αξιόπιστα. «Έχω δει την έρευνα, τα επιχειρήματα είναι πειστικά και οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες είναι ανάμεσα στους πιο προσεκτικούς και συντηρητικούς ανθρώπους που γνωρίζω», δήλωσε ο καθηγητής Μαρκ Καμιονόφσκι του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς.

Ποια είναι η «θεωρία του πληθωρισμού»: Η «θεωρία του πληθωρισμού» εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και αποτελεί συμπλήρωμα των κενών της αρχικής θεωρίας της «Μεγάλης Έκρηξης», του θεμέλιου λίθου της σύγχρονης κοσμολογίας. Η θεωρία προέβλεπε ότι η εκρηκτική διαστολή του σύμπαντος αμέσως μετά τη γέννησή του, άφησε «ίχνη» με τη μορφή κυμάτων βαρυτικής ενέργειας, τα οποία μπορούν να γίνουν αντιληπτά στο αρχαιότερο φως του σύμπαντος, στην «κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου». Και αυτό ακριβώς φαίνεται πως εντόπισε για πρώτη φορά το ερευνητικό πρόγραμμα BICEP 2, με το ομώνυμο ραδιοτηλεσκόπιο στον Σταθμό Αμούδσεν-Σκοτ στην Ανταρκτική, σε υψόμετρο 2.800 μέτρων.

Η ανίχνευση γίνεται αισθητή ως μια διακριτή πόλωση αυτής της ακτινοβολίας (με ένα μοτίβο σαν «μπούκλες») και μόνο τα βαρυτικά κύματα θεωρείται ότι είναι δυνατό να παράγουν αυτό το «αποτύπωμα». Μάλιστα, το «σήμα» που ανιχνεύτηκε είναι πολύ πιο ισχυρό απ’ ό,τι ήλπιζαν ή θεωρούσαν πιθανό οι περισσότεροι επιστήμονες – αν αναλογιστεί κανείς ότι έρχεται από τις απαρχές του χωροχρόνου, πριν από περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια.

«Η ανίχνευση αυτού του σήματος ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους στη σημερινή κοσμολογία. Πολλοί άνθρωποι εργάστηκαν για να φθάσουμε σε αυτό το σημείο» δήλωσε ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, καθηγητής Τζον Κόβακς του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. «Ο Νότιος Πόλος είναι το κοντινότερο που μπορεί να φθάσει κανείς στο διάστημα, παραμένοντας στο έδαφος. Είναι ένα από τα πιο κρύα, ξηρά και καθαρά μέρη στη Γη, τέλειο για παρατηρήσεις αχνών μικροκυμάτων από το Μπιγκ Μπανγκ», πρόσθεσε.

Η κβαντική φύση της βαρύτητας: Επειδή ο «πληθωρισμός» είναι κβαντικό φαινόμενο, αλλά ταυτόχρονα γεννά τα βαρυτικά κύματα, η ανακάλυψη (εφόσον επιβεβαιωθεί οριστικά) είναι συμβατή με την ελπίδα μιας «Μεγάλης Θεωρίας του Παντός», η οποία θα αποκαλύπτει την κβαντική φύση και της βαρύτητας και, έτσι, θα την κατατάσσει μαζί με τις άλλες τρεις θεμελιώδεις δυνάμεις της φύσης, επιτέλους για πρώτη φορά ενοποιώντας τη Θεωρία Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν με την Κβαντομηχανική – κάτι άπιαστο μέχρι σήμερα.

Άλλες ερευνητικές ομάδες πάντως, όπως η ανταγωνιστική ερευνητική ομάδα POLARBEAR, θα επιδιώξουν τώρα να διασταυρώσουν την «έμμεση» ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων μέσω του αποτύπωματός τους στην κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου. Το επόμενο βήμα -και η πραγματική απόδειξη για την ύπαρξή τους- θα είναι η άμεση ανίχνευση αυτών των κυμάτων μέσω άλλων πειραμάτων που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη. Πάντως, ο Αϊνστάιν, ο οποίος είχε προβλέψει την ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων περίπου πριν από 100 χρόνια, θεωρούσε ότι θα ήσαν πολύ αδύναμα σήμερα πια για να εντοπιστούν απευθείας.

Σύμφωνα με τον Αϊνστάιν, η βαρύτητα είναι η μυστηριώδης δύναμη με την οποία η μάζα καμπυλώνει τον χώρο γύρω της. Όμως κατακλυσμικά γεγονότα, όπως ο αρχέγονος «πληθωρισμός» ή, αργότερα, οι συγκρούσεις μαύρων οπών ή αστέρων νετρονίων μπορούν - σαν τα σεισμικά κύματα - να απλωθούν στα πέρατα του σύμπαντος. Αντίθετα όμως με τα κύματα των σεισμών, τα βαρυτικά κύματα ταξιδεύουν στο κενό και με την ταχύτητα του φωτός, συμπιέζοντας συνεχώς τον χώρο γύρω τους, και αυτό αφήνει ένα χαρακτηριστικό αποτύπωμα στην κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου.

 

ΜΕΤΩΠΟ ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ

 

Η στρατηγική Ρέντσι προβλέπει την άμεση εφαρμογή μιας σειράς μεταρρυθμίσεων μέχρι την έναρξη της ιταλικής προεδρίας στην Ε.Ε. και στη συνέχεια τη βαθμιαία αναθεώρηση των δεσμευτικών παραμέτρων που έχουν εγκριθεί «από την Ευρώπη των τεχνοκρατών» Ο Ματέο Ρέντσι άρχισε την ευρωπαϊκή περιοδεία του από το Παρίσι με τη συνάντηση με τον Φρανσουά Ολάντ και ο απολογισμός δείχνει να είναι θετικός, τουλάχιστον ως προς τις προσδοκίες του Ιταλού πρωθυπουργού.

Ιταλία και Γαλλία συμφωνούν ότι η Ευρώπη πρέπει να δώσει έμφαση στο «κοινωνικό της πρόσωπο», αλλά χωρίς να θέσει υπό αμφισβήτηση τις δεσμεύσεις που έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ενωση. Προέκυψε, ουσιαστικά, απόλυτη ταύτιση απόψεων. «Πρέπει να σεβαστούμε τις δεσμεύσεις μας, αλλά, πρώτα από όλα, πρέπει να δείξουμε σεβασμό σε εκείνους που ίδρυσαν την Ευρωπαϊκή Ενωση και να μετατρέψουμε την Ευρώπη σε κοινό χώρο των λαών και των πολιτών, όχι των τεχνοκρατών», υπογράμμισε ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Ρώμης στην τελική συνέντευξη Τύπου.

Πηγές της ιταλικής κυβέρνησης υπογραμμίζουν ότι η στρατηγική του Ρέντσι προβλέπει την άμεση εφαρμογή μιας σειράς μεταρρυθμίσεων μέχρι την έναρξη της ιταλικής προεδρίας στην Ενωση, την 1η Ιουλίου, και στη συνέχεια, από τον Οκτώβριο και πέρα (όταν θα έχουν εκλεγεί όλα τα νέα ευρωπαϊκά όργανα), τη βαθμιαία αναφορά στην αναθεώρηση των δεσμευτικών παραμέτρων που έχουν εγκριθεί «από την Ευρώπη των τεχνοκρατών».

Προς το παρόν, ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Ρώμης μιλά για «κεντρικό ρόλο της Μεσογείου», όπως και για «ανάγκη άμεσης οικονομικής ανάκαμψης», χωρίς όμως να θέτει ανοικτά ζητήματα όπως μπορεί να είναι η διαφορετική αντιμετώπιση του προβλήματος του δημόσιου χρέους και μια νέα ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη.

Σήμερα, στο πλαίσιο της πρώτης αυτής περιοδείας του, ο Ρέντσι συναντιέται στο Βερολίνο με την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ. Το κλίμα δεν αναμένεται να είναι τόσο θερμό όσο στο προεδρικό μέγαρο των Παρισίων, από τη στιγμή που με τη «Γερμανίδα σιδηρά κυρία» δεν υπάρχει η ιδεολογική συγγένεια που υφίσταται με τον Γάλλο πρόεδρο. «Θέλω να αποδείξω ότι είμαι ένας σύμμαχος και όχι μαθητής που πρέπει να σηκωθεί να πει το μάθημά του στον καθηγητή», δηλώνει ο τριανταεννιάχρονος Ιταλός πρωθυπουργός.

  

Περικοπές δαπανών: Οι συμπατριώτες του, φυσικά, δεν μπορούν παρά να χαρούν, από τη στιγμή που υπάρχει η γενικευμένη αίσθηση ότι οι τελευταίες κυβερνήσεις -και ιδίως εκείνη του οικονομολόγου και τεχνοκράτη Μάριο Μόντι- αποδείχτηκαν υπερβολικά πρόθυμες να ακολουθήσουν τις προτροπές του Βερολίνου.

Πέρα όμως από τις προθέσεις αυτές, τα τελευταία στοιχεία μάς λένε ότι το ιταλικό δημόσιο χρέος συνεχίζει να αυξάνεται (τον περασμένο Ιανουάριο άγγιξε τα δύο τρισεκατομμύρια ογδόντα εννέα δισεκατομμύρια ευρώ) και ότι πολύ δύσκολα, παρά τις όποιες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, η Ιταλία θα καταφέρει να σεβαστεί το επιβεβλημένο χρονοδιάγραμμα για τη μείωσή του.

Ο Ματέο Ρέντσι, στο μεταξύ, ανακοινώνει ότι τον επόμενο Ιούλιο θα διεξαχθεί στη Ρώμη έκτακτη σύνοδος αφιερωμένη στο θέμα της ανεργίας των νέων. Υπόσχεται ότι τα επόμενα χρόνια θα περιορίσει κατά τρία δισεκατομμύρια τις στρατιωτικές δαπάνες για να στηρίξει την κοινωνική πολιτική και, παράλληλα, θεωρεί βέβαιο ότι η οικονομία θα αρχίσει άμεσα να ανακάμπτει. 

Πολλά θα εξαρτηθούν, ασφαλώς, και από τις νέες ισορροπίες που θα προκύψουν από τις ευρωεκλογές. Πριν από όλα, όμως, πρέπει να πείσει την καγκελάριο ότι η μείωση των φόρων για τους χαμηλόμισθους και τις ιταλικές επιχειρήσεις θα καλυφθεί με περικοπές στα έξοδα του Δημοσίου και όχι με περαιτέρω αύξηση του χρέους.